Znana nam historia uprawy i wykorzystania konopi przez człowieka liczy ponad cztery tysiące lat. Na przestrzeni dziejów rośliny z rodzaju cannabis wykorzystywane były do przygotowywania żywności o wysokiej wartości odżywczej, jak również w celach leczniczych. W starożytności były one też mocno powiązane z obrzędami religijnymi.
Początków działalności człowieka w tym obszarze należy upatrywać starożytnych Chinach. To prawdopodobnie stamtąd kultura uprawy roślin z rodzaju cannabis rozprzestrzeniła się na inne kraje Dalekiego Wschodu, a następnie trafiła do Azji Mniejszej, która stała się punktem wyjścia dla dalszej dystrybucji marihuany na kontynent afrykański i europejski, by w XVI i XVII wieku dotrzeć również do Ameryki.
Kilkaset lat przed naszą erą w Chinach produkowano z konopi papier, jednak dopiero w IX wieku Arabowie przetransportowali go na Zachód, gdzie zastąpił on papirusy i gliniane tablice. Pierwsza Biblia Gutenberga – podobnie jak inne książki w tamtym czasie – została wydrukowana na papierze wykonanym z mieszanki lnu i konopi.
Włókna konopne są znane z wielu zastosowań. Wykorzystuje się je do produkcji ubrań, tkanin i lin. Fenicjanie już trzy tysiące lat temu, używali tego niezwykle trwałego materiału do wykonywania żagli oraz sieci rybackich – podobnie jak Egipcjanie w czasach faraonów.
Właściwości psychotropowe marihuany zostały dość wcześnie odkryte przez ludy prymitywne oraz starożytne cywilizacje. Wykorzystywano je przede wszystkim podczas rytuałów i ceremonii uzdrawiających. Konopie – ze względu na swoje właściwości chemiczne i wielostronne oddziaływanie na ludzki organizm – nazywane były „świętą rośliną”. Taką terminologię znajdziemy m.in. w indyjskich Wedach (ok. 1500 r. p.n.e.) oraz w chińskiej księdze Chu-tzu (ok. 300 r. p.n.e).
Właściwości lecznicze marihuany, na badaniu których koncentruje się współczesna nauka, już od wieków znane były szczegółowo w Azji Środkowej, gdzie stosowano je w leczeniu niektórych chorób neurologicznych.
Zebrane przez lata doświadczenia w wykorzystaniu roślin z rodziny cannabis są dziś punktem wyjścia i inspiracją do rozwijania wiedzy w tej dziedzinie.
Pierwsza wzmianka o medycznym zastosowaniu konopi znajduje się w traktacie o farmakologii medycyny Shen Nung Ben Ts’ao. Praca została napisana w 2737 p.n.e. przez legendarnego ojca chińskiej medycyny, cesarza Shen Nunga. Transkrypcja tej pracy, która zachowana jest do dziś, powstała sto lat później. W Shen Nung Ben Ts’ao opisano zastosowanie 300 roślin, w tym konopi indyjskich (chińskie: Ma). Termin Ma nie jest pozbawiony pejoratywnej konotacji, co sugeruje, że psychotropowe efekty uboczne były znane i często określane jako działania niepożądane. Marihuana była stosowana w leczeniu bólów reumatycznych, dny moczanowej, chorób neurologicznych, dolegliwości kobiecych, malarii i beri-beri. Ponieważ malarii często towarzyszyły bóle głowy, a beri-beri, spowodowane było niedoborem witaminy B1 – co wiąże się z zaburzeniami neurologicznymi – możliwe jest, że konopie indyjskie były skuteczne w leczeniu tych chorób. Jeśli chodzi o dolegliwości kobiece, to prawdopodobnie stosowano cannabis przy bolesnych miesiączkach.
Hua Tuo (około 140-200 r. n.e.) – chiński lekarz uważany za pioniera współczesnej chirurgii – używał marihuany jako środka znieczulającego. Odpowiednio stężone połączenie żywicy konopnej i wina wywoływało stan nieświadomości u pacjenta. Księga Ben Ts’ao Kang Mu, napisana przez Li Shih-chena z dynastii Ming, to 50-tomowa księga zawierająca kompleksową wiedzę medyczną swoich czasów. Przez wiele stuleci była ona podstawową wykładnią medycyny chińskiej. Zalecano w niej leczyć konopiami dolegliwości wszelkiego pochodzenia: bolesne miesiączki, krwawienie poporodowe, cukrzycę, reumatyzm, biegunkę, obecność pasożytów jelitowych i gorączkę. Także działanie przeciwwymiotne konopi indyjskich, potwierdzone niedawno przez naukowców, było już znane w Chinach i Indiach.
W XIV wieku naszej ery w Chinach potwierdzono po raz pierwszy wskazania medyczne dotyczące stosowania nasion konopi. Regularne spożywanie nasion konopi zapewniało długowieczność i zdrowie. Nasiona te były używane podczas bolesnych miesiączek, zaparć, atonii jelit, nudności, zatruć i biegunki. Zastosowanie zewnętrzne oleju z konopi oraz ekstraktów uzyskanych z tłoczonych liści było powszechne podczas leczenia chorób skóry, wrzodów, trądu czy ran.
Raphael Mechoulam – aktualnie profesor Uniwersytetu w Jerozolimie – uważa, że dawny przekaz dotyczący tradycyjnego stosowania marihuany jako leku przeciw trądowi oraz jako środka do odrobaczania, zasługuje na szczególną uwagę i dalsze badania naukowe. Esencja z konopi w połączeniu z olejem z chaulmoogra (taraktogenos kurzii który rośnie tylko w Azji) była używana do leczenia trądu. Składniki aktywne, w tym kwasy tłuszczowe, obu roślin mają pewne podobieństwa chemiczne.
Dodatkowo w wielu cywilizacjach stosowano konopie jako środek na odrobaczanie. Interesującym jest fakt, że struktura chemiczna kannabinoidów przypomina heksylorezorcynol, czyli nowoczesną molekułę do walki przeciwko pasożytom.
