N-arachidonyloetanoloamid zwany anandamidem (AEA)
Układ endokannabinoidowy reaguje na kannabinoidy egzogenne (takie jak THC, CBD, CBG) ale i wytwarza własne ligandy. Wewnątrzpochodnym agonistą receptorów CB1 i CB2 jest anandamid, zwany nie bez powodu molekułą szczęścia. Co wiemy na jego temat?
Cząstka bierze udział w wielu kluczowych procesach fizjologicznych organizmu.
- Bez anandamidu nie ma życia – takie stwierdzenie to wcale nie nadużycie. Związek w niskich stężeniach sprzyja podtrzymaniu ciąży, a w zbyt wysokich może przyczynić się do poronienia. Naukowcy zaobserwowali, że jego produkcja rośnie tuż przed implantacją. Ponadto aktywuje enzym, kinazę białkową, która ułatwia zagnieżdżenie się zarodka w macicy. Układ endokannabinoidowy (ECS) formuje się już w fazie zarodkowej, nie jest to przypadek. ECS stymuluje inne układy w powstającym organizmie, aby produkowały optymalną dla siebie ilość substancji, co gwarantuje zrównoważony rozwój płodu.
- Wyssany z mlekiem matki – anandamid znajduje się także w mleku karmiącej. Poprzez aktywację ECS pomaga stymulować odruch ssania, reguluje odczuwanie głodu, wspomaga rozwój układu immunologicznego i pozwala uspokoić malucha.
- Odpowiada za „euforię biegacza” – badania dowiodły, że u osób uprawiających sport o umiarkowanej intensywności w długim okresie czasu (np. bieganie, jazda na rowerze), następuje zauważalny wzrost poziomu anandamidu. Substancja odpowiada prawdopodobnie za odurzenie kannabinoidowe, które leży u podstaw „euforii biegacza”. Zjawisko to polega na zwiększeniu poziomu wytrzymałości, odporności na ból i zmęczenie oraz widoczną poprawę nastroju po wysiłku. Wcześniej wspomniany efekt tłumaczono wydzielaniem się endorfin.
- Pomaga się zrelaksować – udowodniono, że „molekuła szczęścia” jest produkowana także podczas masażu. To właśnie ona pozwala wejść w stan głębokiego relaksu i odprężenia.
- Wpływa na mózg – anandamid bierze udział w procesach konsolidacji pamięci. Jest to proces przejścia pamięci świeżej w trwałą. Zaburzenia w jego wydzielaniu mogą stać u podstaw wielu schorzeń neurologicznych takich choroba Alzheimera, schizofrenia czy depresja.
Zastosowanie w lecznictwie – poziom anandamidu (AEA) rośnie w przebiegu szoku septycznego, zawału serca, marskości wątroby, zapalenia stawów czy choroby Parkinsona. Odkrycie to pozwala przypuszczać, że sprawnie działający układ endokannabinoidowy może pomóc w walce z tymi schorzeniami. Wiele badań sugeruje, że AEA hamuje wzrost komórek nowotworowych czerniaka.
